کاربرد واژه های عربی در اشعار معاصرین: وامگیری واژه ها از یک زبان به زبان دیگر پیشنیة دراز دارد که بر پایه و مناسبات: تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و عقیده تی استوار است.

 کاربرد واژه های عربی در اشعار معاصرین:

وامگیری واژه ها از یک زبان به زبان دیگر پیشنیة دراز دارد که بر پایه و مناسبات: تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و عقیده تی استوار است.

ورود واژه های بیگانه و قرضی در یک زبان تابع شرایط حال و احوال اجتماعی بوده که در مسیر انکشاف و تکامل به آن مواجه میگردد. بنابر این قرض گیری واژه ها در همه  زبانهای دنیا مروج است و هیچ زبانی نمیتواند در مسیر تکاملی خویش از وامگیری واژه های زبان دیگر در امان بماند.([1])

اما در قبول ورد واژه های وامی باید حداعتدال رعایت گردد و کلمات وامی مطابق نیاز به داخل زبان گردد تا،  سبب غنامندی زبان شود نه به گونۀ افراطی و فضل فروشی که زبان را به ابتذال بکشاند. واژه های قرضی از برای رفع نیازمندی زبان است. به هر اندازه ییکه کلمات وامی قدامت تاریخی داشته و نظر به ضرورت وارد زبان شده باشد، به همان پیمانه مورد پذیرش قرار گرفته و در زبان رایج میگردد تا جاییکه ملکیت همان زبان به شمار میرود.

زبان فارسی دری در مسیر تکاملی اش واژه هایی را از زبانهای: مغولی، ترکی، فرانسوی، عربی... وام گرفته و آن را چنان درخود خلط نموده که به غنامندیش افزوده است.

ورود واژه های عربی به مثابۀ زبان دینی و عقیدتی مردم نسبت به زبانهای دیگر گسترده تر بوده و قدامت تاریخی بیش از 1300 سال دارد. ورود واژه ها، ترکیبات و عبارات عربی در برخی از نوشته ها تا جایی گسترده میباشد که درک و فهم آن برای گوینده گان اهل زبان دری دشوار مینماید. به هر حال شاعران عارف معاصر برای اثبات قول، فکر و اندیشه خویش در شعر از آیات قرآنی، احادیث نبوی، گفتار مشایخ، مقوله ها و واژه های عربی استمداد جسته که بخشی از ویژه گیهای زبانی آنها را تشکیل میدهد. به گونۀ مثال ابیات زیر که با کلمۀ مبارک لااله الا الله، وا لضحی، لاتقنطو، لقدکرمنا مزین گردیده است :

     لا اله الا الله را در هر زمان       وحدت واحد ز مفهومش بدان([2])

                                                       * * *

والضحی آمد پی تسکین او         امتش را عفو عصیان روشن است([3])

                                                  * * *

مژدۀ لا تقنطو را درخورم             پس چرا بیم سقر در دل برم ([4])

                                                * * *

خلعت لقدکرمنا در برم            شد زانی جاعلُ زیب و فرم ([5])

در بیت زیر حدیث نبی اکرم^(ص) «خیرالامور او سطها» چنین بازتاب یافته است:

خویشتن را در همه آیینه ها       دید و گفت خیر الامور او سطها ([6])

واژه های عربی: اقتباس، نور، بیاض، و دیعت، که در یک بیت گنجانیده شده است:

اقتباس نو کردند از بیاض گردنش       تا و دیعت در کف موسای عمران ریختند([7])

واژه های: ظهور، رحمت، عالم، عیان، خلوت که در  اين بیت بازتاب یافته است:

که ظهور رحمت این را بود عالم عیانش  نگشوده اند هر چند ره خلوت نهانش ([8])

کلمات، لازم، سعی، عمل، علم، تحصیل و معاش در بیت زیر چنین استعمال گردیده است:

لازم آمد به جهان سعی و عمل برکه ومه  علم و تحصیل معاش است اسیر از همه به ([9])

واژه های: بعد، مقام، جز، توحید، حقیقت، و السلام، ملک، رسول، اصل و وصول در بیتی چنین آمده است:

بعد از این نه جــای ماند نه مقـــام جز که توحید حقیقت و السلام

نه ملک گنجد در آنجا نی رسول که بود اصل حقیقت در وصول

کاربرد واژه های عربی در زبان دری زیاد گسترده است که با ارایه چند نمونه روشن گردید بنابر این بخش دیگر ویژه گی های لفظی را به بحث میگیریم.

---

[1] - تحلیل کلمه های مرکب، ص ص 5 تا 7.

[2] -ریاض العرفان، ص105.

[3] - رمز حقیقت ، ص 19.

[4] - همانجا، ص 67.

[5] - همانجا، ص 67.

[6] - جلوه های کامل عشق، ص 17.

[7] - دیوان بسمل، ص 92.

[8] - خط بوریا، ص 318.

[9] - اسیر بیدل، ص 315.