نجم العرفا حیدری وجودی :
سخنور فرهیخته، نویسنده و
عارف غزلسرا، غلام حیدر متخلص به وجودی، پسر ملا شفیع الله، در سال 1318 خورشیدی
در روستای کوت بازارک پنجشیر به دنیا آمد([1]).
وی سال 1326 خورشیدی در مکتب ابتداییه رخه پنجشیر شامل
شد و در مدارس همانجا علوم دینی را از خوانش قاعدۀ بغدادی و قرآن مجید آغاز و
کتابهای فقهی مانند: خلاصه، کنز، قدوری، مختصر، شرح الیاس، شرح وقایه و غیره را در
نزد مدرسین ولایت پنجشیر فرا گرفت. موصوف در کنار دروس مکتب به مطالعه آثار ادبی
چون: مثنوی معنوی مولانا جلال الدین بلخی، غزلیات شمس، دیوان خواجه حافظ شیرازی،
بوستان و گلستان سعدی پرداخت. در صنف پنجم از اثر حادثۀ یک رویای (خواب) روحانی
حالش دگرگون شد و پس از فراغت صنف ششم به نسبت همین دگرگونی روحانی که عاید حالش
گردیده بود نتوانست به تحصیلات رسمی خویش ادامه بدهد.([2])
اوایل سال 1333 خورشیدی به
کابل آمد و در روز های نخست و رودش در
کابل به مناسبت شعر و شاعری با مولانا خال
محمد خسته، صوفی عشقری و شایق جمال آشنا شد. به قول شخص خودش (حیدری وجودی) که این
سه شاعر در نقد و اصلاح سرده هایش او را همکاری مینمودند. هنوز مغلوب الحال بود که شامل
خدمت زیر بیرق گردید و دورۀ عسکری حیدری شش سال به درازا کشید.
در سال 1343 خورشیدی در
چوکات وزارت معارف انجمنی به نام (انجمن شعرای افغانستان) تأسیس شد، حیدری وجودی
به حیث محرر در آن انجمن شامل وظیفه رسمی گردید. پس از سه ماه علی احمد پوپل وزیر
معارف وقت به حیث معاون صدارت تبدیل و به جایش دکتور انس تعیین بست گردید.
دکتور انس بنابر ملاحظات
سیاسی، مخالفت هاییکه با غلام محمد نوید منشی انجمن شعرای افغانستان داشت، تشکیل
انجمن شعرای افغانستان در چوکات وزارت معارف برایش قابل قبول نبود([3]). حیدری وجودی که به خاطر
حمایت از انجمن درکنار نوید قرار گرفته بود در مقابل وزیر معارف قرار گرفت و این
مخالفت ها سبب شد که حیدری وجودی و غلام محمد نوید هر دو یکجا انجمن را ترک
نمایند، سرانجام پس از سپری شدن سه ماه، انجمن شعرا سقوط کرد و تشکیل آن لغو
گردید.
حیدری وجودی در اول اسد
سال 1343 خورشیدی به صفت مسؤول بخش جراید و مجلات در کتابخانه عامه شامل کار شد،
تا سال 1375 ش. در همان دفتر به وظیفه خویش ادامه داد.([4]) وی بنابر شرایط ناگوار، که در
کشور حاکم گشته بود ناگزیر شد که از کابل به شهر پشاور پاکستان مهاجرت نماید.
موصوف در دیار هجرت حلقۀ درس توضیح و تشریح ابیات
مثنوی را تشکیل داد. تشنه گان ادب و عرفان به ویژه جوانان به دورش گرد می آمدند و در دیار غربت از
فرهنگ غنامندادب کشور شان بهره ور میشدند.([5])
سال 1381 ش حیدری وجودی
دوباره به وطن برگشت و تا اکنون در کتابخانه عامه در همان دفتر مصروف اجرای وظیفه
میباشد.
وجودی در انجمن شعرای
افغانستان از محضر شاعران و نویسنده گان مانند: مولانا خسته، شایق جمال، صوفی
عشقری، ملک الشعرا استاد بیتاب، نوید، فکری، صلاح الدین سلجوقی، گل پاچا الفت در
شعر و شاعری بهرۀ و افر گرفته است. وی در راستای شعر و ادب با قاری عبدالله، بسمل،
شایق هروی، رجایی و امثال شان هم صحبت بوده، در سیرو سلوک تصوفی خط اصلی اش طریقه
نقشبندیه است که از نزد ضیاءالمشایخ محمد ابراهیم مجددی پسر نورالمشایخ که پسر
کاکای شمس المشایخ پدر صبغت الله مجددی
رئیس فعلی سنا میباشد، تلقین گرفته
است.
محمد ابراهیم مجددی ملقب
به ضیأالمشایخ مرشد حیدری وجودی پس از کودتای هفت ثور با تمام اعضای خانواده به شمول مادرش زندانی و شهید گشته اند.([6])
حیدری وجودی افزون بر
وظیفه رسمی کتابخانه عامه، سمت های زیر را در بخش
فرهنگی نیز کار نموده است:
1- معاون کانون دوستداران
مولانا
2- عضو مؤسسین بنیاد فرهنگ
افغانستان
3- رئیس بنیاد غزالی
4- رئیس کانون فرهنگی
سیمرغ([7])
حیدری وجودی مقاله های
ادبی و عرفانی نیز دارد که در جراید و
مجلات کشور نشر و چاپ گردیده است.
تدوین غزلهای ناب از واصل
کابلی تا واصف باختری، تصحیح و مقدمه بر دیوان دل نالان و افلاک عشق صوفی عشقری،
تدوین و چاپ دیوان صادق زیر نام نور معرفت، ترکیبات آثار نظامی گنجه یی، همچنان
تدریس ابیات مثنوی معنوی و غزلیات میرزا عبدالقادر بیدل به روز های دوشنبه و
پنجشنبه از جمله کارها و نوشته های متفرقه حیدری وجودی است. موصوف دارای
شانزده اثر میباشد که چهارده اثرش اقبال
چاپ یافته و دو اثرش تا حال زیورطبع به برنکرده است.
آثار چاپ شدۀ حیدری :
1- عشق و جوانی: سال چاپ
1349 ش.
2- رهنمای پنجشیر: سال چاپ
1351 ش.
3- نقش امید: سال چاپ 1355
ش.
4- بالحظه های سبز بهار:
سال چاپ 1364ش.
5- سالی در مدار نور:
دوبار چاپ شده سال چاپ 1366 و 1368ش.
6- سایۀ معرفت: که تا حال
چهار بار چاپ شده است چاپ اول 1376 و چاپ سوم 1380 ش.
7- صور سبز صدا: سال چاپ
1379.
8- میقات تغزل: سال چاپ
1379.
9- ارغنون عشق: دوبار چاپ
شده، چاپ اول 1380 و چاپ دوم 1382.
10- رباعیات و دوبیتی ها:
سال چاپ 1380.
11- شکوه قامت مقاومت: سال
چاپ 1381.
12- غربت مهتاب: سال چاپ
1383.
13- لحظه هایی در آب و آتش:
سال چاپ 1383.
14- آوای کبود: سال چاپ
1383.
آثاری که چاپ نشده است:
1- ندای جمهوریت: برندۀ
جایزۀ مقام اول مطبوعاتی 1353 کشور.
2- آینیۀ تجلی: برنده
جایزه مقام دوم مطبوعاتی سال 1354 کشور.
لازم به یاد کرد اینکه:
قطعه شعری از حیدری وجودی به مناسبت روز مادر که در قالب مسدس سروده شده در سال
1350 از طرف مؤسسه زنان برنده جایزه گردید. که تا حال نشر و چاپ نشده است.
اعطای لقب «نجم العرفا » :
فرهنگیان مهاجر در کشور
های غربی محفلی را به مناسبت بزرگداشت از مولانا جلال الدین محمد بلخی برگزار
نموده بودند، اشتراک کننده گان محفل به منظور قدر دانی از خدمات فرهنگی حیدری
وجودی به ویژه در عرصۀ توضیح و تفسیر ابیات مثنوی معنوی و نشر اشعار گرانبهایش، وی
را به لقب نجم العرفا مفتخر نمودند. این موضوع را سال 1383- 1382، طی نامۀ اسد
الله شعور (*) به اطلاع حیدری وجودی رسانید و در ضمن متذکر شده بود که از طریق
نشرات و جراید کشور منتشر و به اطلاع هموطنان عزیز رسانیده شود. اما حیدری وجودی
موافقت نکرد و لازم ندید که لقب اعطا شده را به دست نشر بسپارد. تا آنگاهیکه وزارت
خارجه در رابطه به یادبود از محمود طرزی سیمینار بین المللی را دایر نمود از خارج
و داخل کشور فرهنگیان را دعوت کردند. در جملۀ اشتراک کننده گان سیمینار مذکور یکی
اسد الله شعور بود. نامبرده در رابطه به لقب نجم العرفای حیدری وجودی با جامعۀ
مدنی افغانستان تماس گرفت. پس از مشورت تصمیم بر آن شد کی طی محفل با شکوهی لقب
متذکره را به حیدری وجودی رسماً اعلان بدارند، اما حیدری وجودی با ایشان موافقت
نکرد. پس از چندی به تفاهم همدیگر به این نتیجه رسیدند که موضوع از طریق برنامۀ شب
های کابل به نشر سپرده شود.
برنامۀ شب های کابل توسط
گروهی از فرهنگیان شهر ایجاد گردیده است، که از طرف همین برنامه در هفته اخیر هر
ماه یکی از فرهنگیان شهر کشور به معرفی گرفته میشود که به اشتراک شماری از
فرهنگیان از طریق همین برنامه اعطای لقب «نجم العرفا» را به حیدری وجود اعلان
نمودند.([9])
No comments:
Post a Comment