خانقاه مولوی صاحب (فیضانی ) یا (آموزشگاه معنوی، مکتب توحید): دفتر مرکزی خانقاه مولوی صاحب فیضانی در تعمیر مربوط به جریده بلاغ که نشریه همین مکتب است در شهر نوکابل جوار شفاخانه صحت روانی قرار دارد.([1])

خانقاه مولوی صاحب (فیضانی ) یا (آموزشگاه معنوی، مکتب توحید):

دفتر مرکزی خانقاه مولوی صاحب فیضانی در تعمیر مربوط به جریده بلاغ که نشریه همین مکتب است در شهر نوکابل جوار شفاخانه صحت روانی قرار دارد.([1])

در این مرکز روزهای دوشنبه و پنج شنبه بعد از ظهر طریقه قادریه شریف طور کسبی پیشبرده میشود. شاخه های فرعی حلقات ذکر مربوط به مولوی صاحب فیضانی در نقاط مختلف شهر موجود است از جمله میتوان كه میدان هوایی و چارآسیاب را نام ببریم.

ایشان مرکز خویش را نسبت به خانقاه وسیعتر معرفی مینمايند و ابراز میدارند که اینجا فقط خانقاه نبوده، بلکه مرکز مکتب توحید است. این مکتب از خود جهان بینی و اساسنامه دارد که مسایل فرهنگی ، اقتصادی، اجتماعی، عقیده تی چون عرفان و تصوف باهم گره خورده و از شالودة آن مکتب تیوریکی، فرهنگی و تعلیمی توحید به وجود آمده است. بناءً نمیتوان آن را در محدوده خانقاه مطالعه نمود.

راجع به اینکه در اجتماع نزد مردم نسبت به روش این مکتب سوالات و پرسشهای مانند جایز شمردن صحبت با امر دان و محرم دانستن صوفیان ذکور و اناث موجود است چنين روشنایی انداختند: از بدو تأسیس این مکتب تا امروز دشمنان دین اسلام علیه ما تبلیغات منفی را به راه انداخته اند. گهی اين مكتب را به نام جاسوس کا- جی – بی و گاه جاسوس (آی – اس – آی)     I. S. I و زمانی وابسته به اطلاعات (اس ، آی ، ای) S. I. A ) معرفی ميدارند و از هیچ نوع حرکت خصمانه و دشمنانه خویش ابا نه ميورزند. علت اساسی تشویش و خوف دشمنان از نفوذ وسلطه این مکتب اسلامی در کشور است «طلا که پاک است از آتش چه پاک است» راه ما راه حق است و ما را خدا بس است. همه را با اعمالشان به خدا میسپاریم. شخصیت جناب مولوی صاحب اظهرومن الشمس است و برای همه گان هویدا و آشكار است.

مولانا عطا محمد فیضانی دارای 27 اثر بوده و از جملة نخستین کسانی میباشد که پنجاه سال قبل از امروز در سال 1325 هـ .ش مکتب توحید را علیه فسق و فساد و تطبیق قانون خداوندی در جامعۀ ما بنیان گذاری نموده است.

مظاهره سال 1349 هـ .ش علمای دین در مسجد پل خشتی و هفت بار زندانی شدن مولوی صاحب به خاطر عقیده راسخ اسلامی اش گواه آن است. دشمنان اسلام از بیداری و ذهنیت اسلامی مکتب ما خوب آگاه هستند و میدانند که پیروان این مکتب برمبنای ایدیالوژی اسلامی مجهز هستند و آگاهانه برضد شان درسنگر قلم و جهاد قرار گرفته اند چون خاین خایف است، لذا علیه این مکتب تبلیغات خصمانه و دشمنانه را به راه انداخته اند تا ذهنیت مردم مجاهد و مسلمان ما را وسیله بهتان های ناجایز مغشوش سازند و با این عمل مخرب مردم را از ما دور نگهدارند، تاحکومت های نامشروع شان در این خطه اسلامی بقا نماید.

در رابطه به سوال دوم فرمودند که روابط ما با همه تنظیم های جهادی دوستانه است و با دولت اسلامی خود آماده هر نوع همکاری میباشیم ، به خصوص در عرصه فرهنگی.

مولانا محمد عطا الله متخلص به فیضانی در ولایت هرات تولد شده و درسنه 1311 هـ.ش به مکتب ابتدایی هرات شامل و بعد از هفت سال تحصیلات ابتدایی را موفقانه به اتمام رسانید، شهادتنامه رشدیه را به دست آورد . در سنه 1318 به دارالمعلمین پغمان شامل و در برج میزان 1320 فارغ و مدت هشت سال به حیث سر معلم در ولایت هرات ایفای وظیفه نمود . بعد به جهان تصوف پاگذاشت و مدت پنج سال به گوشة خلوت نشست. پس از پنج سال در مدرسه خانقاه واقع دروازه بلخ ولایت مزار شریف رایگان فی سبیل الله به تدریس، دعوت و تبلیغ دین اسلام مشغول شد.

مولوی صاحب فیضانی نسبت عقیده راسخ شان به مکتب اسلام در زمان زمامداری محمد داوود برای بار هفتم به زندان دهمزنگ کابل محبوس گردید و بعداز سقوط حکومت محمد داوود تا حال در باره موصوف معلومات مؤثق در دست نیست و مفقود الاثر میباشد. به گمان غالب که از طرف زمامداران وقت مانند سایر مجاهدین جام شهادت را نوشیده باشد.

مولوی فیضانی به علوم فقه، تفسیر، حدیث، منطق، صرف ونحو، ریاضی دسترسي داشت علاوه بر زبان دری و پشتو، به زبانهای ترکی و عربی نیز آشنا بود از جمله تألیفات مولوی صاحب تا حال هفت اثرآن: کتاب دلیل الذاکرین ، بحر الحقایق فی کشف الدقایق، وظیفه صوفی یا حارندوی ملی چیست؟ ولایت چیست و ولی کیست؟، مصباح الهدایه فی تربیت اذکار طریقه، افغانستان درآستانه تحول و اعمار مساجد جدید حیات است به دین، مجادله با بیسوادی كه به همت شیفته گان این مکتب طبع شده است مختصراینکه مولوی صاحب فیضانی یک صوفی، عالم متقی و مبارز بود و مبارزه اش او را ستارة درخشان ساخته است.([2])

در اخیر باید اضافه کنم که بازار تصوف حمدالله در کابل نهایت گرم است خانقاه ها و مرشدان زیاد در شهر موجود اند که هر کدام را طریقه و روشی است جداگانه.

و در باب هر کدام آنها به تفصیل صحبت نمودن از محدوده این رساله به مراتب و سیعتر میباشد در اینجا صرف به ذکر نام بعضی اکتفا شده كه عبارت اند از:

خانقاه آقا لالا جان پسرم مولانا صاحب جاذبی واقع مسجد جامع واصل آباد.

خانقاه خلیفه صاحب مهذب مرید پیر سیف الرحمن خراسانی مشهور به پیر باره واقع در سرک شرقی کوچه اول قلعه نجار های خیرخانه شهر کابل.

خانقاه حضرت غوث الاعظم در موی مبارک خوشحال مینه به رهنمايي پسر مرحوم غلام ایشان.

خانقاه حضرت غوث الثقلین به خلافت محترم عبدالصمد واقع خیرخانه قریب لیسه غلام حیدرخان متصل کلنیک پنجاه و دو بستر، در روز های پنجشنبه طریقه قادریه شریف پیشبرده میشود.

خانقاه حضرت جی بابا تحت رهنمایی متولی زیارت، محترم جان محمد واقع سیاه سنگ.

خانقاه شیخ سعدالدین انصاری در موی مبارک ده خدایداد.

خانقاه خواجه جم به خلافت مرشد سید احمد جان واقع قرغه.

باغچه غوث زیر نظر مرشد سید حمیدالله آقا در خواجه جم.

خانقاه قادریه خلیفه صاحب سید حبیب آقا، واقع شاه شهید که به اثر جنگ های ویرانگر اخیر تخریب گردیده است.

خانقاه جام ژنده پیل واقع شهر نو مربوط به خلیفه صاحب قاری نذرالله.

پیروان سرور آیینه که اسم ذات را بر آیینه مینویسند و به طور خفیه ذکر میکنند.

و خانقاه موی مبارک صندوق سازی واقع سنگ تراشی مسجد سفید شور بازار. تعدادی از خانقاه های دیگر نیز در شهر موجود است به دلیل اینکه ذکر و نشر نام خانقاه های خویش را نوع از اشتهار ميدانند به اثر تقاضای مکررشان از درج و ذکر نام شان صرف نظر گردید.

عده یی از خانقاه ها مربوط به یکی از خانقاه های مندرج این رساله بوده نظربه هدایت مرشدان، خلفا ی شان خانقاه هایی را ایجاد نموده اند که در اصل شاخه و یا وابسته به خانقاه دگر است. برای پژوهش و تحقیق در مورد هر کدام شان به وقت و زمان کافی نیاز است در این رساله کوچک به طور نمونه از هر طریقه و روش بوستان عرفان و تصوف موجود در شهر، فقط برگ سبزی چیده شده است:

هر کس که چو ما طالب منزل گه یار است

راهسیت خطرناک بسی حـوصلـه کار است

به تائید گفتار بلخی، تحقیق در این راه حوصله مندی میخواهد تا مطالب وسیع همه جانبه و در خور پذیرش فرا چنگ آید.

با مشاهده شب دهم محرم الحرام و برگزاری میلاد نبی^(ص) میتوان به نفوذ، عمق و ریشه تصوف شهر پی برد.

---

[1] - روز پنجشنبه 25/4/75.

[2]- محمد ادريس جاهد گرد آورند، مولانا صاحب فيضائي در آيينه ياد ها، ناشر: بخش فرهنگ مدرسه توحيد، بهار 1371 هـ. ص ص 12- 26.