مراسم تصوفی خانقاه های کابل در برگزاری از شب دهم محرم الحرام ترتیبات تجلیل از بزرگداشت دهم محرم چند روز قبل از فرارسیدن آن گرفته میشود.

مراسم تصوفی خانقاه های کابل در برگزاری

از شب دهم محرم الحرام

ترتیبات تجلیل از بزرگداشت دهم محرم چند روز قبل از فرارسیدن آن گرفته میشود. مراسم عزا داری  بعد از ظهر نهم محرم آغاز و صبح روز دهم محرم ختم میشود. برای جمع آوری معلومات ساعت 2 بجه روز 7/3/75 به مزار حضرت لیس بن قیس بن عباس نوۀ کاکای محمد رسول الله(ص) مشهور به شاه دو شمشیره رحمت الله علیه رفتم دیوار های حویلی زیارت با پارچه های نظیف مخملی به رنگ های سبز ، سرخ ، جگری، و سیاه که چهار قل شریف، کلمه طیبه و آیت الکرسی شریف روی پارچه ها نوشته شده مزین گردیده است، دیگ های نذر طبخ و حلقۀ ذکرو نعت خوانی جریان داشت، عَلَم مبارک زیارت با گل های مصنوعی و تکه های زری و دستمالهای ابریشمی پوشانیده شده و در وسط حویلی زیارت جا به جا گردیده است. ارادتمندان و معتقدان جوقه جوقه می آمدند و بعد از دعا دستمال هایی را نذرو در علم مبارک می بستند، تا اگر خداوند(ج) به برکت روحانیت شاه دوشمشیره(رح) گره مشکل شان را بگشاید.

تعدادی از زایرین در بوسسیدن علم زیارت که: (بدعت بوده و ناروا است)  از یکدیگر سبقت میجستند به خصوص قشر اناث در این امر نسبت به مردان پیشقدم بودند.

در زیارت مذکور صبح هر چهار شنبه بعد از ادای نماز فجر ذکر و نعت خوانی نيز صورت میگیرد و مصارف همچو روز ها را مخلصین زیارت به دوش دارند.([1])

پس از آن به زیارت با با کیدانی جوار وزارت عدلیه، موی مبارک تایمنی و چهارده معصوم سر زدم، حال به همین منوال بود. ساعت ده بجه شب روانه زیارت بابای خودی شدم زیارت را وسیله برق جنراتور چراغان ساخته بودند و در مخمل سرخ که حدود هشت تا ده متر طول داشت به خط زیبا کلمۀ شهادت را نوشته و نصب کرده بودند و سه عَلَم مربوط به زیارت در صحن حویلی زینت افزا بود.

مخلصین گروپ وارغرض ادای زیارت رفت و آمد مینمود ند کسی دست تضرع را به بارگاه رب العزت بلند می  کرد و شماری مصروف ذکر، وعدۀ دیگر نماز های نفلی را به جا می آوردند.

صوفیان شهر را عادت براین است که شب دهم محرم با مرشد ویا خلیفۀخود ذکر کنان به مزارات متبرک گردش میکنند. هم اکنون در حدود بیش از هفتاد نفر ذكر كنان وارد شدند که بعد از یک حلقه مختصر ذکر و مناجات راهی زیارت دگر شدند. در این زیارت روز های پنجشنبه بعد از دو بجه حلقۀ ذکر طریقه قادریه و نقشنبدیه اجرا میشود.

ساعت 30/11 شب به مزار میانجی صاحب رفتم، مرقد با چراغ های نیون رنگه مزین گردیده و دو عَلَم (بیرق) آن با سلیقه خاص مقابل زیارت قرار داده شده است. نعت خوانها به این تلقین مصروف ذکر بودند:

نقشم ببند نقشم ببند یا شاه نقشبند.

باید متذکر شوم که مصارف تزئینات مزارات را مردم شهر به خصوص منازلی که قریب زیارت ها قرار دارند، به عهده میگیرند و در شب دهم محرم انواع نوشا به ها ، چای ، شربت وامثال اینها را نثار زایرین میکنند.

ساعت 25/12 شب راهی مزار پر فیض عاشقان و عارفان شدم صحن حویلی مرقد، باتکه های زرین مخملی ،گل های زینتی کاغذی و چراغ هاي رنگی آراسته گردیده جوش و خروش زاید الوصفی در آن پیدا بود. ذاکران به دور علم مبارک که (قبه فلزی آن گلپوش گردیده و جلایش خاص داشت )  حلقۀ ذکر را تشکیل داده و فضای زیارت را معطر ساخته اند. در اخیر همه دست نیاز بلند کردند و از خداوند متعال طلب خیر، صلح و آرامش را در کشور نمودند، بعد صلوات گفته به سوی زیارت مطلوب در حرکت شدند.

ساعت یک شب فرصت زیارت شهیدان پاچا، واقع کوچه چقرک قاضی فیض الله برایم مساعد شد و ساعت 20/1 به زیارت میان عزت الله صاحب و پس از آن به زیارت شاه طاووس آقا یکی از سپهسالاران نخستین اسلام در افغانستان که هنگام فتح کابل با برادرش یکجا شهید شده و پهلوی هم دفن هستند رفتم، به مزارات مذکور محافل عرفانی و تصوفی گرم بود.

در نزد صوفیان شهر کابل رسم بر این است که: عَلَم مزارات و تبرکات را الی سه صبح به زیارت حضرت تمیم صاحب انصار واقع شهدای صالحین انتقال ميدهند و همه یکجا میشوند، ساعت 10/2شب به زیارت حضرت تمیم انصار(ح) رسیدم . پرچم زیارت های شهر یکی پس از دگر توسط صد تا دو صد نفر ذاکر یکجا وارد صحن زیارت حضرت تمیم صاحب میگردید.

مخلصین و ارادتمندان هر زیارت به دور علم های مربوطه حلقه ميزنند و ذکر مینمايند. این مراسم مختص به صوفیان نبوده بلكه صد ها و هزاران نفر از مردم عوام شهر نیز در آن اشتراک میورزند.

ساعت 2:30 شب است جوش و خروش زايدالوصفي ذاكرين صحن زيارت را فرا گرفته است از مسجد زیارت حضرت تمیم انصاری نعتی به مصراع زیر با استفاده از بلند گو ها زمزمه میشد:

     بیا کـه زلف کـج و چشم سرمـه سا اینـجـاست

                              ادای گـــرم و نـوا هـای آشنـا ایـنــجـــاســـت

     قسـم بـه زلـف تــوای واعـظ سـجـاده نـشــیـن

                              کـه طور و کرسی و عرش زلف انبیا اینجاست

در مراسم هزاران کس با صد ها عَلَم (بیرق) اشتراک نموده بودند زیاد کوشیدم تا اسم مزارات اشتراک کننده را یاد داشت نمایم، نظر به از دهام زیاد مردم موفق نشدم. منجمله میتوان از این ها نام برد:

علم سید مراد حاصل آقا که اسم شان میر سیف الدین است و مزارش در جنگلک چهاردهی قرار داد.

عَلَم مبارك گدای مو دود چشتی، از قلعۀ خواجه، بی بی مهرو.

عَلَم مبارک حاجی صاحب پایمنار واقع ولسوالی ده سبز.

عَلَم مبارک پاچا صاحب از ولسوالی ده سبز.

عَلَم مبارك بابا صاحب از سر حوض ريکاخانه.

عَلَم مبارك خانقاه دوازده امام کوچه پتگری.

عَلَم مبارك حضرت میر واعظ کابلی.

عَلَم مبارک میر حسین کاشفی.

عَلَم مبارک میانجی صاحب کابلی.

عَلَم مبارک بابا شاه ولی.

عَلَم مبارک میرانجی صاحب.

عَلَم مبارک خواجه روشنایی ولی، واقع بالا کوه عاشقان و عارفان.

عَلَم مبارک سیدان آقا.

عَلَم مبارک عاشقان و عارفان.

عَلَم مبارک چارده معصوم.

عَلَم مبارك بابای ولی برادر بزرگ بابا خودی ( اندخویی).

عَلَم مبارک بابای خودی (اندخویی) واقع گذربارانه ناحیه اول.

عَلَم مبارک سید هژدر غازی واقع ريکاخانه .

عَلَم مبارک خانقاه غوث الثقلین مربوط خانقاه خلیفه عبدالصمد، واقع خیرخانه.

عَلَم مبارك شاه قطب حیدرآقا زیر بالا حصار کابل.

عَلَم مبارك سید همدانی آقا از عقب استدیو ورزشی.

عَلَم مبارک سید جلال آقا از بی بی مهرو .

عَلَم مبارک شاه امان الدین غازی واقع سرک بی بی مهرو^(رح)

عَلَم مبارک خواجه حضور ولی واقع قلعۀ جنگی بی بی مهرو^(رح)

عَلَم مبارک سه غازی پادشاه عبدالرحمن از کوچه جمهوریت بی بی مهرو.

عَلَم مبارک سید بهادر شاه آقا از داخل شفاخانه 400 بستر اردو.

عَلَم مبارک حضرت جی بابا واقع سیاه سنگ توسط صوفیان ، خانقاه خلیفه جان محمد .

عَلَم موی مبارک خوشحال مینه .

عَلَم شریف موی مبارک ده خدایداد صوفیان شیخ سعدالدین آقا.

عَلَم شریف و حی قلندر واقع بینی حصار.

عَلَم شریف پیر حاضر بابا از بینی حصار.

عَلَم شریف  خواجه یاران واقع بینی حصار.

عَلَم مبارک شهید شهر نواز چارراهی شهید.

عَلَم مبارک بابا کیدانی از جوار وزارت عدلیه.

مراسم همراه با نعت و ذکر تا صبحدم ادامه داشت، صوفيان و زايرين نماز صبح را همه یکجا به جماعت ادا و درختم نماز برای خیر و فلاح دولت و ملت دعا نمودند. موقع طلوع آفتاب همه ذکر كنان به سمت غرب بالا حصار جايیکه یکتعداد از قشر اناث وعده یی از مردم شهر که شب در مراسم اشتراک نتوانسته بودند تجمع نمودند و بعد از اجرای ذکر ، نعت، وعظ وتبلیغ، مراسم با دعایه خير به ساعت ده قبل از ظهر ختم و مردم متفرق شدند.

---

[1] - راوي فضل الرحمن ولد فضل احمد  كه پنجاه سال دارد معمار باشي دفتر ملل متحد از مخلصين شاه دو شمشيره عليه رحمه مي باشد.