محقق محمد متین مونس
غـیـــاثـــی:
میرغیاث الدین متخلص
به غیاثی پسرمیرک در سال 117هجری قمری در حصارک جرم ولایت بدخشان دیده به جهان
گشود.(1)
میرغیاث الدین ایام صباوتش را در آغوش
پرطراوت حصارک جرم سپری نموده و تعلیمات ابتدایی را در همانجا فرا گرفت . در اغاز
جوانی غرض کسب و اکمال تحصیلاتش عازم
هندوستان شد، و نزد استادان جید و نیکو به آموزش پرداخت. موصوف در کنار آموزش علوم
ظاهری به تصوف رو آورد و در نزد شاه غلام محمد معصوم مشهور به شاه معصوم ولی که
یکی از مرشدان معروف طریقه نقشبندیه بود مرید شد. وی پس از فراگیری علوم ظاهری و
معنوی به وطن برگشت و در فیض آباد مرکز ولایت بدخشان مسکن گزید و به ارشاد
پرداخت.(2 )
میرغیاث الدین دارای
قریحه بلند شعری بود و در شعر غیاث الدین و گاهی غیاثی تخلص میکرد.دیوان اشعارش
تحفة المعصوم نام دارد که بیشتر دربرگیرنده موضوعات عرفانی و تصوفی میباشد و در
قالبهای غزل، رباعی ، مخمس و مثنوی سروده شده و چند بار در هندوستان اقبال چاپ
یافته است.
غیاثی به منظور ادای فریضه حج به حجاز نیز
سفرکرده است. موصوف در سال (۱۸۲-۱۸۱ هــ. ق) جهان فانی را وداع گفت و در فیض آباد بدخشان مدفون است .(3)
نمونه کلام غیاثی:
زخود گم شو نظر کن برق حسن بی حجابش را
که پرتوهاست برذرات
عالم آفتابش را
درا مستانه چون منصور درمیخانۀ وحدت
که تا بینی عیان درشیشه
ها موج شرابش را
به زهد و پارسایی کی توانی رفع حجاب
کردن
مگرازرخ نسیم جذب بردارد
نقابش را
کلیم آسا به طور عشق گردد محو دیدارش
به جان هرکس که نوشد چون عسل
زهرعتابش را
به قربانگاه وحدت رفته جان خویش قربان
کن
چواسماعیل جویایی اگر قرب جنابش
را
غلام حلقه در گوش درِ پیر خراباتم
که غرق نور گشتم تا نمودم سجده
بابش را
عجایب شور دار قلزم (ناصر) غیاث الدین
به خود چون بحر جوشیدم که تا گفتم جوابش را
یا:
خیزو دریدۀ این کج نظران خاک انداز
بارخ لاله عذران نظر
پاک انداز
پرده بردار ز رخ ای بت شرین دهنا
از نمکدان لبت شور در
افلاک انداز
قوس ابرو بنما ترکش مژگان بگشا
ناوکی برجگر زاهد شکاک
انداز
مآخذ:
1- ارمغان بدخشان
2- محمد حنیف حنیف
بلخی، پرطاووس ، جلد دوم، چاپ دوم، انتشارات رسالت : 1381 ش. ص 58.
3- دایرة المعارف
افغانستان جلد ص 4994
No comments:
Post a Comment